Badanie systemów rodzinnych jest zadaniem bardzo złożonym. Bez względu na to, czy w procesie badawczym interesuje nas tylko konkretna jednostka, niezbędne jest osadzenie tych badań w kontekście szeroko rozumianego życia rodzinnego. Prezentowana publikacja ma pomóc badaczowi rodziny w poznawaniu niektórych aspektów jej funkcjonowania. Autor przedstawia nowe narzędzia badawcze, głównie pozwalające na ujmowanie problemów małżeństwa i rodziny z perspektywy małżonków. Publikacja składa się z sześciu części. W pierwszej omówiono teorie i metody badań nad rodziną, w drugiej, trzeciej i czwartej zaprezentowano kolejno Kwestionariusz Dobranego Małżeństwa (KDM-2), Kwestionariusz Komunikacji Małżeńskiej (KKM) oraz Kwestionariusz Retrospektywnej Oceny Postaw Rodziców (KPR-Roc). W piątej części Czytelnik znajdzie Skalę Postaw Rodzicielskich (dla rodziców), a w ostatniej – Kwestionariusz Stylów Przywiązaniowych (KSP). Każda metoda zawiera opis teoretycznych podstaw jej konstrukcji. Adresatami publikacji są osoby i instytucje zajmujące się problematyką małżeństwa i rodziny (m.in. poradnie psychologiczno-pedagogiczne, rodzinne ośrodkidiagnostyczne, poradnie rodzinne, kuratorzy, psychologowie szkolni, instytuty badawcze na uczelniach wyższych, prywatne gabinety pedagogiczne i psychologiczne, studenci kierunków pedagogicznych i psychologicznych).

Komunikacja między partnerami bliskiego związku jest jednym z podstawowych czynników wpływających na rozwój miłości i więzi, czyli na jakość i powodzenie tego związku. Prawidłowa komunikacja powinna być w miarę możliwości otwarta i pełna; powinna zakładać jasność przekazu, wyrażanie myśli w sposób jednoznaczny i zrozumiały oraz otwartość, czyli udzielanie informacji bezpośrednio. Otwartość obejmuje także okazywanie własnych uczuć i przeżyć, komunikowanie swoich potrzeb i oczekiwań, dzielenie się doświadczeniami, postawami i przekonaniami. Partnerzy pozwalają swobodnie wypowiedzieć się partnerowi, uznają jego prawo do odmiennego zdania. Bezpośredni sposób komunikacji ułatwia realizowanie własnych potrzeb czy spełnianie oczekiwań. Pozwala także uniknąć wszelkich niejasności, stwarzając możliwości przekazywania i odbierania informacji zwrotnych, które skłaniają człowieka do autentyzmu i bezpośredniości. Dzięki takiej komunikacji wzrasta poczucie tożsamości danej osoby, rozwija się zdolność odbioru i przekazu przeżyć. Ponadto stwarza ona możliwość rozładowania napięcia i negatywnych emocji, zapobiegając ich kumulowaniu się. (...) Prezentowana monografia (zdaniem jej autorów) może ułatwiać osobom zajmującym się analizą bliskich związków (zarówno w perspektywie diagnostycznej i terapeutycznej, jak i naukowobadawczej) lepsze odczytywanie poziomu i jakości komunikacji między partnerami w bliskim związku. Przedstawione narzędzie badawcze umożliwia spojrzenie na związek z perspektywy (każda badana osoba ocenia siebie i partnera). Treści zawarte w książce (w tym kilkanaście badań trafnościowych) mogą ułatwiać głębsze rozumienie relacji między partnerami, co pozwoli na lepsze określenie kierunku działań terapeutycznych. Ze wstępu

Dzisiejszy świat stworzył wiele dylematów, z którymi musi się zmierzyć współczesna myśl psychologiczna, jeżeli chce mieć rzeczywisty wpływ na kreowanie dobrej jakości życia człowieka. Refleksja nad współczesnością skłania do przekonania, że człowiek chyba nie w pełni panuje nad wytworami cywilizacji, którą tak mozolnie tworzył, a wręcz przeciwnie - staje jej niewolnikiem, alienując się coraz bardziej od swojej natury. Przecież refleksyjność, wolna wola, duchowość - są to atrybuty dane naturze ludzkiej do wykorzystania, a współczesny człowiek irracjonalnie, paradoksalnie alienuje się od wartości stanowiących istotę jego Ja. Człowiek współczesny nie może żyć w bezrefleksyjnym letargu dotyczącym sensu jego życia. Żyjemy w czasach, kiedy staje się on głównym kreatorem dalszego ewolucyjnego rozwoju swojego gatunku. Potrzebna jest powszechna świadomość, że dalsze losy człowieka zależą od niego samego. Natura wyposażyła go w takie zasoby, którymi nie dysponuje żaden inny gatunek: samoświadomość, refleksyjność, intencjonalność, inteligencję, co przy obecnym poziomie rozwoju cywilizacji pozwala na wysunięcie hipotezy, że dalszy bieg ewolucji gatunku ludzkiego będzie kreowany przez niego samego. W niniejszej publikacji zamieszczono opracowania ukazujące różnorodne problemy podejmowane przez naukowców z wielu polskich ośrodków akademickich. Obejmuje ona prace o charakterze zarówno teoretycznym, jak i empirycznym, dotyczące (bezpośrednio bądź pośrednio) dylematów i wyzwań związanych z życiem współczesnego człowieka. Książka jest drugim tomem jubileuszowej księgi Instytutu Psychologii Uniwersytetu Gdańskiego.