Nowa filozofia, która pojawia się od XVII wieku, nie jest już domeną zakonników czy innych duchownych będących profesorami uniwersyteckimi, jak to było w okresie Średniowiecza i częściowo jeszcze w Renesansie. Teraz mamy do czynienia z reguły z prywatnymi uczonymi lub politykami i dyplomatami. (…) Filozofia stanowi aż do czasu Oświecenia materiał dyskusyjny w kręgach ludzi wykształconych; dopiero filozofia Kanta i idealistów okazuje się do tego celu za bardzo specjalistyczna i zbyt trudna. Przed Kantem filozofia nie jest także jeszcze oddzielona od pozostałych nauk. Nawet jeśli teraz filozofia samodzielnia się coraz bardziej od teologii, znajomość teologii i często także zajmowanie się tematami teologicznymi pozostaje rzeczą zupełnie oczywistą. Jednak filozofowanie nie odbywa się już teraz zazwyczaj, tak jak w Średniowieczu, na tle teologii, która stawia przed filozofią ważne tematy i zagadnienia i która powinna doprowadzić do nich filozofię. Wyzwanie dla filozofii polega teraz na myślowym przenikaniu i radzeniu sobie z problemami powstającymi w związku z nową nauką o przyrodzie. Stąd też większość, jeśli nie wszyscy wielcy filozofowie tego czasu są świetnymi matematykami bądź badaczami przyrody, jak też odwrotnie, wielcy badacze przyrody przynajmniej zajmują się filozofią i teologią. (fragment Wprowadzenia autorów)

Od Kanta wychodzi ruch idealizmu niemieckiego, będący punktem szczytowym nowożytnej filozofii, jeśli chodzi o spekulatywność i systematyczność myślenia. Idealizm oznacza - mówiąc krótko i w sposób uproszczony - że rzeczywistość jest wydarzeniem duchowym, byt realny „znosi" w idealnym. Ten ruch myślowy, reprezentowany przede wszystkim przez Fichtego, Schel-linga i Hegla, staje się możliwy tylko dzięki Kantowi. Dokonuje on transcendentalnego zwrotu od obiektywnego poznania do subiektywnych warunków jego możliwości. Kant porusza jednak przez to problemy, których nie może już rozwiązać. Myślenie jego kieruje się zasadą, że wszelkie poznanie jest syntezą różnorodności. Wielość zakłada jedność. Ani wielość jako taka ani jej jednoczenie nie byłoby możliwe ani pojmowalne bez uprzedniej jedności. Pomimo tej zasady jedności powstają u Kanta przeciwieństwa, które nie dochodzą do jedności. Te właśnie nieprzezwyciężone przeciwieństwa są podejmowane w późniejszym myśleniu i prowadzą do dalszego rozwoju. Są to przede wszystkim problemy: naocz-ności i myślenia, teoretycznego i praktycznego rozumu, podmiotu i przedmiotu.