Od pierwszego wydania Drenażu limfatycznego minęło wiele lat. To lata zdobywania doświadczeń, poszukiwania nowych rozwiązań i analizowania efektów własnej pracy z pacjentami i uczniami.To również okres częstych rozmów z kolegami masażystami -wspólnych przemyśleń i dyskusji. Wszystko to spowodowało, że w tym wydaniu Drenażu limfatycznego, które oddaję czytelnikowi do ręki zmodyfikowałem nieznacznie sposób wykonywania drenażu.W porównaniu z poprzednimi wydaniami zrezygnowałem z przedstawienia dwóch metod drenażu. Opisałem metodę, którą wybrałem i z powodzeniem stosuję w pracy zawodowej. Często spotykałem się z zarzutem, że we wcześniejszych wydaniach brak jest omówienia kwestii patologii układu chłonnego i postępowania udrażniającego. Poszerzyłem więc zawartość książki właśnie o te zagadnienia. Na ile mój zamiar się powiódł, ocenią czytelnicy.Adam Zborowski

Umiejętność wykonywania masażu nie gwarantuje jeszcze skuteczności leczenia. Dopiero odpowiednie połączenie technik i ustalenie schematu leczenia masażem daje duże szanse powodzenia. Książka, którą oddaję Czytelnikowi do ręki, jest w zamierzeniach próbą podania schematów postępowania w najczęściej spotykanych jednostkach chorobowych. Oczywiście są to tylko schematy, które należy modyfikować w zależności od sposobu przebiegu choroby oraz cech psychofizycznych pacjenta i jego reaktywności na masaż. Do korzystania z niniej szego opracowania konieczna jest znajomość poprzednich książek: - Masaż klasyczny - Masaż segmentarny - Drenaż limfatyczny Ze względu na obszerność materiału książka została podzielona na dwie części. Część pierwsza obejmuje: choroby reumatyczne, urazy (zranienia, stłuczenia, zmiażdżenia, oparzenia, odmrożenia, skręcenia, zwichnięcia, złamania, amputacje), zniekształcenia kończyn, kręgosłupa, klatki piersiowej i szyi. Część druga obejmuje choroby układów: oddechowego, krążenia, nerwowego, pokarmowego, moczowo - płciowego. Mam nadzieję, że to dwutomowe opracowanie okaże się przydatne zarówno przy nauczaniu masażu, jak i w pracy zawodowej wykwalifikowanych masażystów.

Wady postawy spotyka się u znacznej ilości dzieci i młodzieży. Specjaliści przyjmują, że jest to zjawisko społeczne. Aby zwrócić uwagę masażystów na problem wad postawy oraz specjalistów gimnastyki korekcyjnej na możliwości wspomagania masażem stosowanych metod korekcyjnych, zdecydowałem się na opracowanie tego zagadnienia w osobnym tomie. Jest to więc pierwsze wydanie ""Masażu w wybranych jednostkach chorobowych cz. III"" mimo, że wady postawy były pokrótce omówione w pierwszym wydaniu ""Masażu w wybranych jednostkach chorobowych cz. I"". W stosunku do pierwszego wydania poszerzyłem treści dotyczące wad postawy, rozbudowałem metodykę zabiegu, dołączyłem elementy diagnostyki oraz podstawowe wskazania i przeciwwskazania dotyczące każdej z nich. Obecnie ilość metod pracy z tkankami jest tak duża, że można by opracować wiele schematów postępowania korekcyjnego. Ponieważ jednak książka ma być pomocna przy nauczaniu masażystów, w metodyce zabiegu oparłem się głównie na metodach masażu ujętych w podstawie programowej dla zawodu technik masażysta, poszerzając nieznacznie zakres stosowanych metod o wybrane techniki pracy z tkankami miękkimi, dzięki którym osiągnięcie efektu rozluźnienia, czy rozciągnięcia tkanek jest łatwiejsze. Nie należy więc przedstawionej przeze mnie metodyki zabiegów traktować jako jedynego możliwego sposobu postępowania, a raczej jako pewien model myślenia i działania masażem w korekcji wad postawy.

Drenaż limfatyczny jest jedną z metod leczenia fizykalnego. Zastosowanie odpowiednich rękoczynów pozwala na usprawnienie krążenia limfy przeciwdziałając powstawaniu chorób wywołanych jej zastojem, jak również likwidując obrzęki zastoinowe, zapalne, onkotyczne i chłonne. Pozwala także na usprawnienie przepływu limfy po przebytych chorobach zakażnych i nowotworowych, przyspieszając powrót do zdrowia. Z przykrością należy stwierdzić, że na polskim rynku księgarskim nie było i nadal nie ma pozycji, które omawiałyby drenaż limfatyczny. Stąd też wszystkie informacje dotyczące masażu, zawarte w tej książce, są efektem moich wieloletnich doświadczeń jako masażysty i nauczyciela masażu oraz moich kontaktów z masażystami pracującymi od lat w krajach zachodnich, zwłaszcza na terenie Niemiec. Adam Zborowski